Programma 5 Sport, Cultuur en Recreatie

Tot programma Sport, cultuur en recreatie behoren de taakvelden sportbeleid en activering, sportaccommodaties, cultuurpresentatie, cultuurproductie en cultuurparticipatie, musea, cultureel erfgoed en media. Ook het subsidiebeleid en welzijnswerk zijn in dit programma ondergebracht.

Wat gebeurde er om ons heen?

Sport, cultuur en erfgoed bleven ook in 2024 belangrijke aandachtspunten. Alle taakvelden die bij dit programma horen, droegen bij aan de versterking van sociale verbanden tussen inwoners onderling en tussen inwoners, maatschappelijke organisaties en de gemeente. Levendige sportclubs, cultuuruitingen en inspirerende culturele participatie droegen daarmee ook bij aan vitale dorpen en kernen.

Op het gebied van sport was 2024 een belangrijke mijlpaal: afgelopen voorjaar werd namelijk het sport- en beweegbeleid vastgesteld. Later in het jaar volgde ook het door het college vastgestelde uitvoeringsprogramma waarin de in het beleidsplan vastgestelde ambities (een leven lang in beweging, vitale sportaanbieders, sport in de openbare ruimte, accommodaties en talentontwikkeling) nader zijn uitgewerkt in concrete acties. Daarnaast is er afgelopen jaar ook hard gewerkt aan de harmonisatie van de buitensportaccommodaties waar in 2025 besluitvorming over plaatsvindt.

In 2024 is uitvoering gegeven aan de Uitvoeringsagenda cultuur en zijn veel culturele activiteiten mogelijk gemaakt. Deze hebben bijgedragen aan de samenwerking tussen en participatie van de inwoners aan de samenleving. Met de uitreiking van de Cultuurprijs is extra aandacht gevestigd op het maatschappelijk belang, de rijkdom aan kunst en cultuur in de Hoeksche Waard, en het stimuleren van ontwikkeling van talent. Cultuureducatie heeft de creativiteit van kinderen ontwikkeld en heeft ze geleerd buiten de gebaande paden te denken. Op het gebied van bibliotheken gaat voor gemeenten vanaf 2026 een wettelijke zorgplicht gelden voor het versterken van het lokale bibliotheeknetwerk en het uitvoeren van de vijf wettelijk verankerde maatschappelijke bibliotheekfuncties. Ter voorbereiding op deze zorgplicht is in 2024 een eenmalige Specifieke Uitkering (SPUK) beschikbaar gesteld door het Rijk. Deze is ingezet voor het uitbreiden van openingsuren waarmee de toegankelijkheid naar de maatschappelijke dienstverlening van de bibliotheek voor de inwoners is vergroot.

Erfgoed is één van de belangrijkste pijlers van ruimtelijke kwaliteit en draagt bij aan de identiteitsvorming en het besef van (culturele) waarde van de leefomgeving. We formuleren daarmee wat we belangrijk vinden en wat we willen bewaren voor toekomstige generaties. Elk gebied is het resultaat van eeuwenlange omgang van mensen met hun omgeving. De sporen ervan zie je terug in het landschap, de ondergrond, infrastructuur en bebouwing. Om dit in kaart te brengen en inwoners beter bekend te maken met het bijzondere cultuurlandschap van de Hoeksche Waard is een Landschapsbiografie opgesteld, welke in april 2024 is gepubliceerd.
Om tot een meer integrale advisering te komen in het ruimtelijk domein zijn stappen ondernomen om de Commissie Cultureel Erfgoed en de Commissie Ruimtelijke kwaliteit met elkaar te verweven. Hierdoor kunnen initiatieven sneller beoordeeld worden. Ook is een ’quick-scan’ project uitgevoerd, waarbij de conditie van alle monumenten in onze gemeente is nagelopen. Hierdoor is duidelijk geworden bij welke monumenten de wettelijke verplichte instandhouding in gevaar is, en kunnen adequate stappen genomen worden om het verlies van erfgoed te voorkomen. Tenslotte is er ook aandacht geweest voor individuele monumenten. De luchtwachttoren bij Strijensas heeft in de zomer van 2024 een opknapbeurt gehad, waarbij grootschalig schilderwerk is uitgevoerd en een nieuwe omheining en toegangshekken zijn geplaatst.

Wat hebben we bereikt? Wat hebben we gedaan?

Wat willen we bereiken
Maatschappelijk effect / doel

Wat gaan we ervoor doen
Subdoel / Speerpunt

Planning

Stand van zaken

5.1 Alle Hoeksche Waarders hebben toegang tot informatie.

5.1.1 We stimuleren en faciliteren een vitaal en maatschappelijk betrokken netwerk van gecertificeerde en vrijwilligersbibliotheken.

2024

Er is een ontwikkeling gaande naar het invoeren van een wettelijke zorgplicht voor gemeenten ten aanzien van de openbare bibliotheken voor het versterken van het lokale bibliotheeknetwerk en het uitvoeren van de vijf wettelijk verankerde maatschappelijke bibliotheekfuncties. In de periode tussen de huidige specifieke uitkering (SPUK) en de invoering van de wettelijke zorgplicht ontvangen gemeenten een decentralisatie-uitkering via het gemeentefonds om zich op de periode van de zorgplicht te kunnen voorbereiden.

5.2 Behoud en ontwikkelen van cultureel erfgoed in de Hoeksche Waard.

5.2.1 Restauratie en nieuwbouw van Fort Buitensluis.

2023 - 2028

De restauratie van de kazerne en afwikkeling van de subsidie is gereed. Voor de restauratie van verschillende bijgebouwen op hetterrein is een subsidie toegekend. De uitvoering daarvan wordt samen met inkoop opgepakt om aan te besteden. Dan zal duidelijk worden of er voldoende middelenbeschikbaar zijn. Het project heeft meer tijd nodig dan vooraf verwacht, daarom is de looptijd aangepast. De eerder beoogde nieuwbouw is niet gerealiseerd vanwege het ontbreken van een sluitende businesscase en ontbrekende middelen.

5.3 Een sociaal en verbonden Hoeksche Waard, waar inwoners naar elkaar omzien en iedereen zichzelf mag zijn

5.3.1 We stimuleren en faciliteren beweging, ontmoeting, sport en cultuur o.a. door voldoende accommodaties en voorzieningen.

Doorlopend

Op verzoek van voetbalverenigingen Goudswaardse Boy's en SV Piershil is een proces voor een fusie van deze verenigingen gestart. In 2024 is door de gemeenteraad besloten de opstallen van SV Piershil aan te kopen. Deze aankoop en bijbehorende ontwikkelingen worden in 2025 afgerond.

5.3.2 We stimuleren onderlinge samenwerking en faciliteren vitale en maatschappelijk betrokken verenigingen door uitvoering te geven aan de (verlengde) uitvoeringsagenda van de cultuurnota en de erfgoednota.

2024 e.v.

5.4 We stimuleren en faciliteren beweging, ontmoeting, sport en cultuur o.a. door voldoende accommodaties en voorzieningen.

5.4.1 Het voorkomen of uitstellen van zorg door preventie en het bevorderen van een gezonde leefstijl door o.a. inzet vanuit het Lokaal Sportakkoord.

2024 - 2026

5.4.2 We stimuleren en faciliteren vitale en maatschappelijk betrokken verenigingen o.a. door de inzet van de combinatiefunctionarissen.

2024 - 2026

Wat heeft het gekost?

In de tabel staan, per taakveld, de baten en lasten van dit programma, het gerealiseerd totaal saldo van baten en lasten, de mutaties in de reserves en het gerealiseerde resultaat. Hierbij worden de baten weergegeven als + en de lasten als –. De onttrekkingen aan de reserves zijn gebaseerd op de werkelijk gemaakte kosten (indien systeemreserves). De kosten van de overhead (taakveld 0.4) worden, conform de BBV, weergegeven in het onderdeel “Algemene dekkingsmiddelen, overhead, VPB en onvoorzien”.

Taakveld

Werkelijk 2023

Primitieve begroting 2024

Actuele begroting 2024

Werkelijk 2024

Saldo 2024

5.1 Sportbeleid en activering

589

494

553

507

-46

5.2 Sportaccommodaties

3.663

3.135

3.837

3.837

-0

5.3 Cultuurpresentatie, cultuurproductie en cultuurparticipatie

0

0

0

0

0

5.4 Musea

22

22

22

22

-0

5.5 Cultureel erfgoed

52

31

31

31

0

5.6 Media

318

336

452

355

-97

Totaal Baten

4.644

4.019

4.896

4.752

-144

5.1 Sportbeleid en activering

-1.231

-1.212

-1.250

-1.196

54

5.2 Sportaccommodaties

-8.074

-9.174

-9.089

-8.931

157

5.3 Cultuurpresentatie, cultuurproductie en cultuurparticipatie

-466

-546

-548

-537

11

5.4 Musea

-254

-264

-271

-269

2

5.5 Cultureel erfgoed

-784

-671

-738

-689

50

5.6 Media

-2.335

-2.383

-2.561

-2.460

101

Totaal Lasten

-13.143

-14.250

-14.458

-14.083

375

Totaalsaldo van baten en lasten

-8.499

-10.231

-9.562

-9.331

231

5.1 Sportbeleid en activering

48

4

4

4

0

5.2 Sportaccommodaties

339

479

6.371

6.362

-9

5.3 Cultuurpresentatie, cultuurproductie en cultuurparticipatie

0

0

4.145

4.145

0

5.5 Cultureel erfgoed

20

20

339

339

-0

5.6 Media

13

13

13

13

-0

Totaal Onttrekkingen reserves

419

514

10.871

10.862

-9

5.1 Sportbeleid en activering

0

0

0

0

0

5.2 Sportaccommodaties

-350

0

-6.858

-6.858

0

5.3 Cultuurpresentatie, cultuurproductie en cultuurparticipatie

0

0

-3.945

-3.945

0

5.5 Cultureel erfgoed

0

0

-319

-319

0

Totaal Stortingen reserves

-350

0

-11.122

-11.122

0

Geraamd resultaat programma 5. Sport, cultuur en recreatie

-8.430

-9.717

-9.813

-9.591

222

De belangrijkste financiële afwijkingen zijn in onderstaand overzicht weergegeven (zie gerealiseerd resultaat, kolom 'Saldo 2024') uit bovenstaande tabel. Verschillen tussen taakvelden die per saldo budgettair neutraal zijn, zijn buiten deze verschillenanalyse gelaten.

Onderwerp / Taakveld

Overschot (+) / Tekort (-)
op budget

Voordeel / Nadeel

Belangrijkste verklaringen

Overig

0,2

Voordeel

Overige verschillen op dit programma onder de rapportagegrens van €250.000.

Totaal

0,2

Overschot op budget 2024

Beleidsindicatoren

Onderstaande tabel geeft de beleidsindicatoren weer die betrekking hebben op dit programma. De gegevens komen hierbij vanuit “Waar staat je gemeente.nl”.

Indicatoren BBV (peildatum "Waarstaatjegemeente" (26-02-2025)

Jaar

Hoeksche Waard

Nederland

Gemeente weinig stedelijk

% Niet-sporters t.o.v. bevolking 19 jaar en ouder

2022

52,4

46,4

48,9